Die dooies leef

Toe ek begin lees aan hierdie roman, Die lanternswaaier se opvolg, het ek gewonder waarom die skrywer nie ’n stamboomskets saam met die kaart geplaas het nie. Dit sou help om tred te hou met die groot hoeveelheid karakters. Baie gou het ek agtergekom waarom dit nie kon werk nie, juis omdat die navors van familielyne, en die soeke na identiteit die storie ten diepste onderlê. Die “dooies” van Die Lanternswaaier word as’t ware lewend in hierdie tweede aflewering van die Lourense, die Uyse en die MacFarlanes.

Twee tydperke, die eerste beginnende in 1895 en die tweede wat in 2011 afskop, word meesterlik vervleg en volg die verloop van die lewens van drie vroulike hoofkarakters, Sophie Lourens, Maryna Lourens en Hanna Bagiano.

Dit is boeiende leesstof met oorgenoeg verrassende openbarings en intriges. Groot stukke geskiedenis vorm die basis vir die fiktiewe verhaal wat SD Fourie met soveel oortuiging aanbied dat mens byna verwag om vandag nog die nageslag van die karakters in die Strandveld te vind.

Ek het byna oorhaastig gelees aan die boek, deels om die raaisels waarmee Hanna moet deel, opgelos te kry en deels omdat ek skaars kon wag om met Noorman te begin. Die Strandveld trilogie gaan beslis op my rak bly, en weer in die toekoms herlees word. Dit verdien volpunte!

Laaste lewe

Grafiese romans in Afrikaans, en boonop geoormerk vir tieners, is ’n rariteit. Fanie Viljoen het met Laaste Lewe ’n leemte in die mark kom vul en dit is perfek om seuns aan die lees te kry. Die illustrasies deur Daniël Hugo het soveel detail dat dit die storielyn perfek aanvul.

Gebaseer op Fanie Viljoen se novelle, The last time I died, wat in 2016 deur Ransom Publishing uitgegee is, vertel dié prenteboek die storie van ’n spesiale seun wat sewe lewens het. Ses is opgebruik en met net een lewe oor, het hy een kans om met Die Swart Kraai af te reken en sy pa se dood te wreek. Hy vind ’n bondgenoot in die pragtige Claire, wat hom byna begrawe het.

Die grafiese roman word deur Lapa uitgegee, en kan hier bestel word. Ook as E-Boek beskikbaar.

Die lanternswaaier

Vir die skryf van hierdie unieke roman het SD Fourie gaan leen by die geskiedenis. In die dae voordat ’n ligtoring by Danger Point die kuslyn beveilig het, het vele skepe daar gestrand, met of sonder die toedoen van strandjutters. Teen hierdie agtergrond word Sophie Lourens en haar mense op die plaas Hagelkraal lewend in die gemoed van die leser. Daar is onder andere die diktator-vaderfiguur, Jakobus Lourens, waarvan Jakob tereg sê: “Jakobus het ’n hardekop en wat hier op Hagelkraal al vir jare aan die gang is, is nie altyd reg nie, maar hy bly jou pa.”(bl 21). Jean, Sophie se ma wat nog altyd afstand hou tussen hulle. Ma Siena, haar grootmaakma, en die nimlike tant Sefietjie, wat regstaan vir enige siekte in die omgewing.

Ek het die boek etlike jare gelede gelees en was met die herlees daarvan, nie vir ’n oomblik verveeld nie, want die storie is ryk aan karakters, gesegdes en gebruike eie aan die tyd (1892 en later) waarin die verhaal afspeel. Ek sien uit daarna om die volgende twee boeke te lees, en sal in alle waarskynlikheid Die Lanternswaaier weer herlees in die toekoms.

Die boek, wat in 2011 deur Naledi uitgegee is, is waarskynlik nie meer vrylik beskikbaar in die handel nie, maar raap dit gerus op as jy dit iewers in ’n boekwinkel raakloop. Kyk dan sommer ook uit vir Die dooies leef en Noorman, wat die trilogie voltooi.

NS: Ek het intussen verneem dat Die Lanternswaaier en Die dooies leef, hersien is en weer in boekwinkels en aanlyn beskikbaar is. Dit is baie goeie nuus!

As jy lag

Die Ingrid Jonker: L’Art Poétique-digkompetisie verskaf ’n waardevolle platform aan nuwe digters om ’n merk te maak in ’n genre waar dit baie moeilik is om jou werk in druk te sien. Zalman S. Davis en Minimal Press het in 2020 gesorg dat die werk van twintig sulke digters in ’n bundel getiteld As jy lag, saamgevat en gepubliseer is.

In sy voorwoord, spreek Zalmal S. Davis sy dank uit teenoor beoordelaars, Nini Bennett en Berdéhan Brand vir hulle belangrike aandeel.

Die bundel bevat die werk van eersteplekwenner, Marieta McGrath, met Jonathan Mark Birch in die tweede plek en Carma Shaw wat die derde plek behaal het. Die werk van sewentien ander verdienstelike digters dek ’n wye verskeidenheid van temas; die liefde, die ouderdom, die dood, die moderne tydsgees van sosiale media en kalmeermiddels..

Met my beperkte kennis van poësie, gaan ek nie poog om die bundel te bepunt nie; eerder net volstaan daarmee dat ek dit in een dag, ’n paar sittings, deurgelees het, en waarskynlik weer in die toekoms daarna sal kyk. Beslis ’n bundel wat tuishoort in die boekrakke van liefhebbers van poësie in Afrikaans.

Die geheime van die Branderjaers

Elke dan en wan tel ek ’n boek op waaraan ek elke oomblik wil lees, selfs net ’n paragraaf of twee as tyd knap is. Die ongeluk is dat mens dan die risiko loop om detail en kontinuïteit in te boet, wat ek só ervaar het in die geval van Branderjaer, hoofsaaklik omdat daar soveel karakters betrokke is. Namate die karakters meer bekend geword het, kon ek beter slaag om hulle verlede en hede te versoen.

Sommer vroeg het ek besef dat daar groot stukke voorgeskiedenis is, besonderhede wat die skrywer behendig weerhou en net klein-klein brokkies geleidelik deel. Goed gedoen, veral omdat dit ’n debuutwerk is. Ek het gehou van die skryfstyl wat gemaklik lees, nie deurspek van kru taal en grieselrige detail nie.

Die temas wat aangespreek word, is baie relevant. Groepsdruk, broederskap, boeliegedrag, gesinsdinamieka, onverwerkte traumatiese gebeure en die gevolge daarvan, om maar ’n paar van die elemente te noem wat sorg dat die verhaal veel dieper is as net ’n klomp branderplankryers se ervarings met die see. Trouens, dit is eintlik ’n redelik klein aspek van die groter storie.

Branderjaer beïndruk, van die titel en die treffende buiteblad tot by die finale ontknoping van die talle geheime van Stormbaai en Breekwater. Volgens skrywer, Joha van Dyk, was haar teikengroep lesers vanaf Graad 8 en jong volwassenes, maar selfs as “senior” leser, het ek goed aanklank gevind.Ek voel dit verdien loshande vier sterre.

Branderjaer word uitgegee deur Human & Rousseau, beskikbaar by goeie boekwinkels en aanlyn.

Anton Goosen, Liedjieboer

Ek dink Hanlie Retief het met die skryf van Anton Goosen se biografie, besonder goed daarin geslaag om agter die eerstepersoonverteller in te skuif. Sy stem is konstant versoenbaar met die persoon wat die leser leer ken deur die lywige 300+ bladsye van Liedjieboer.

In my jonggetroude dae het ons die eerste musiek van Anton Goosen suf gespeel, en ek het met die lees van die biografie baie aanklank gevind by die vertellings uit daardie era. Weliswaar was ek nooit by ‘n konsert nie, maar waarskynlik saam met hom in die teater toe Chris de Burgh destyds in die Colosseum in Johannesburg opgetree het. Dit was baie interessant om te lees met hoeveel bekendes Anton Goosen skouers geskuur het in die lang loopbaan as liedjieskrywer en sanger.

Hy praat met groot eerlikheid oor die uitdagings wat saam met die sukses gekom het. “Dis te veel aandag en te min tyd, die mense dink jy is ’n god, hulle dink jy is ’n worsmasjien, jy kan net al hierdie songs uitdraai. Maar jy kan nie op water loop nie” (bl 85)

Liedjieboer lees soos ’n ensiklopedie oor die ontwikkelinge in die Afrikaanse musiekbedryf en raak aan die loopbane en lewens van talle kunstenaars soos Sonja Herholdt, Laurika Rauch, Lucas Maree, Johannes Kerkorrel, om maar ‘n paar te noem. Die breedvoerige vertellings van die binnewerkings, koppe stamp en suksesse van die musiekindustrie het my ietwat verloor toe dit handel oor dié deel van Goosen se loopbaan waar ek nie meer aktief geluister het nie.

Kerneels Breytenbach noem hom ’n rebel én rigtinggewer, en dit was hy bepaald. Maar hy was ook dié mens wat sê: “Al wat ons weet, is dat ons eintilik niks weet nie; hoe meer dinge verander hoe meer bly dit dieselfde.” (bl 299)

Die biografie is uitgegee deur Tafelberg, ’n druknaam van NB Uitgewers, en is te koop by boekwinkels en aanlyn.

Lees gerus ook Louise Viljoen se resensie oor hierdie ikoniese musikant.

Losprys in Parys

Hoofkarakter Dienkie de Wet is as eerstepersoonverteller aan die woord, en betrek die leser vanaf die eerste paragraaf by ’n spannende situasie. Sy is die teiken van ontvoerders wat haar ouers, beroemde advokate, probeer intimideer.

’n Paar dinge het my opgeval en die storie oortuigend gemaak. Ek, as volwasse leser, het onmiddelik begin senarios uitdink oor hoe die plot mag ontplooi, maar die hoofkarakter, met haar naïewe lewenservaring, kon natuurlik nie die gevare voorsien nie. Verder trap skrywers soms in die strik om jong karakters te volwasse te laat praat en dink. Nerine Ahlers maak haar nie daaraan skuldig nie. Inteendeel, daar is ’n humoristiese aanslag aan Dienkie se manier van praat, dink en doen, selfs wanneer sy in gevaar verkeer. Die newekarakters is ook lewensgetrou.

Buiten ’n storielyn wat lekker vloei, stuur dit ’n boodskap aan tieners oor die gevaar van té maklik vertrou, veral as hulle nie deel uitmaak van die gewilde groepe wat baie aandag kry nie, of baie beskermd grootword.

Kry die papierboek hier:

Koop die E-boek by onderstaande skakel:

Thabo, the space dude – Logbook 2: Destination Mars

In the second book of this delightful series, Thabo finds himself ready to blast off to Mars with his family, having completed the Mars Bootcamp Training. The story is presented in the form of a logbook, counting off the days till touchdown on Mars, and once landed, records the solar days on the planet.

What impressed me was the humourous storytelling and the vivid imagination. Strange creatures, aliens, a black hole, an astroid shower and ensuing disaster, makes for an entertaining read, aimed at children of 7 and older.

The quirky illustrations by Zinelda McDonald supports the story by Lori-Ann Preston, very well. The book is published by Lapa Publishers.

Available as E-Book

Order from Lapa at the link below