Die mense langsaan se donkerte

Ek het nog nie die suksesvolle internasionale treffers in die spanningsgenre wat as domestic noir bekend staan, gelees nie, en die skrywer Elsa Hamersma is ook vir my nuut. Daarom kan ek onomwonde die stelling maak dat ek Die mense langsaan, oopkop en sonder enige voorafopgesette idees of verwagtinge, aangepak het. Ek was van meets af aan, baie beindruk met beide die storielyn en die aanbieding. Die verhaal word afwisselend vanuit die perspektief van Zebith en Christine vertel.

Christine is Zebith se departementshoof, en Zebith beleef haar as ’n enigma, afsydig, dalk snobisties. So vroeg soos die twintigste bladsy, kry die leser egter insae in Christine se optrede by die skool. Sy geniet dit om daar bevele te gee, want tuis word sy emosioneel afgebreek deur haar man, Frikkie, se dominerende en verkleinerende houding. Hy maak die reëls en sy moet spring om dit uit te voer. Hulle nuwe buurman is die direkte teenoorgestelde en versterk haar begeerte om van Frikkie ontslae te wees. Zebith verhuis na ’n sekuriteitskompleks en verander van werk. Ook sy word gekonfronteer met bure wat haar lewe traumaties verander.

Terwyl die twee verhale ontvou, bou die spanning byna onopsigtelik op, en lewer dit een na die ander skokkende verrassing op, die laaste waarvan eers op die heel einde aangebied word. Dit is ‘n verhaal wat my laat nadink het oor hoe die werklikheid verskil van dit wat op die oppervlak sigbaar is. Ook oor die mate waarin die agtergrond waaruit ’n persoon kom, sy optrede bepaal. Lesers wat daarvan hou om te lees oor plofbare en spanningsvolle verhoudings, kan hierdie boek met gerustheid aanskaf. Dit sal diegene beslis gretig aan die lees hou

Soois Bruwer en die Doopsroeper

Volgens skrywer, Rika Cloete, is Doodsroeper ’n historiese moordraaiselroman wat in die jaar 1861 afspeel. Sy help die leser spreekwoordelik voete vind deur eerstens ’n kaart van die streke van daardie tyd te wys, gevolg deur ‘n lywige karakterlys. Ek sou dit later baie handig vind om die karakters, soos hulle voorgestel word, in gesinsverband te plaas.

Soois Bruwer bevind hom in die onbenydenwaardige posisie om, as wetsman, belas te word met die ondersoek na die moord op een van die trekboere. Deur sy oë leer ken ons die mense met wie hy saamtrek. Daar is ’n ryke verskeidenheid persoonlikhede en aspekte soos onder andere bygelowe, heldersiendheid, demoniese invloede, drankmisbruik, wellus, verkragting en lojaliteit dra by daartoe dat ’n mens nie regtig die boek wil neersit alvorens al die raaisels opgelos is nie.

Ek is geen geskiedkundige nie en sal my dus geensins uitlaat oor die geskiedkundige aspekte van die boek nie, maar dat dit ’n uiters interessante storielyn is, met veelvuldige verrassende onthullings, kan ek wel bevestig. Ek kry ook die indruk dat daar sorgvuldig nagevors is. Daar word baie interessanthede bygebring, soos byvoorbeeld die trek van groot troppe springbokke en gebruik van giftige plante. Die omgewing word pragtig beskryf, en die Stilbos net buite die laer, kry ’n misterieuse karakter. Voeg daarby die Doodsroeper wat telkens sterftes aankondig, en jy het boeiende, hoendervleis leesstof.

 

Waarom Romanzas lees?

Terwyl ek met Boergonje Bruid in die hand, lees-lees besoek bring aan Rome, Ostia, Napels, wonder ek opnuut waarom lesers liefdesverhale so gretig opraap en kafdraf. Ek het geen aardskuddende nuwe insigte bekom nie, net weereens besef dat die moderne vrou, hetsy beroepsvrou, huisvrou of pensionaris, wil ontvlug van die sleur en eise van die lewe, en wat gaan dit beter bewerk as ’n “drop-dead-gorgeous” held wat die heldin se vooropgesette idees probeer aftakel?

Voeg daarby die feit dat Romanzas lekker vinnig lees, en jou boonop kan verplaas na interessante plekke, wêreldwyd en plaaslik, en jy het ’n wenrep. Een leser mag ’n nostalgiese dèjá vu beleef as sy lees van plekke waar sy was. ’n Ander een kan plekke beleef deur die oë van die skrywer, plekke waarvan sy maar net gehoor het, of wat selfs vir die leser nuut is.

Lapa Uitgewers het ’n puik span Romanzaskrywers, soos Frenette van Wyk, wat weer met ’n heerlike verhaal vorendag kom in Boergonje Bruid. Monalisa is pragtig, maar ongekunsteld, nie op soek na ’n man nie, en sy vertrou nie die suksesvolle Luca se intensies nie. Dit is suksesbestandele vir nóg ’n trefferromanse, wat aanhangers gerus kan aanskaf.

Waarheen vertrek ons volgende?

‘n Liedjie vir Anine

Ware Noord en Om weer te droom, was die voorlopers van hierdie nuwe geestelike fiksieverhaal deur Elsa Winckler. Die Vos- en Breedt-gesinne het reeds twee getroude pare in gemeen. Nou kry Anine Vos en Zander Breedt mekaar weer na maande te sien, en nie een van die twee is gereed vir die gevoelens wat dit ontketen nie.

Die skrywer bied ‘n ingeligde kyk in die vermaaklikheidsbedryf en die eise wat dit aan die rolspelers stel. Buiten die liefdeverhaal wat ontwikkel, is daar Zander se soeke na die wil van die Here vir sy lewe, en Anine se onverwerkte trauma, wat aandag kry. Dit verhaal lees gemaklik, en behoort ‘n wye lesersgroep te bevredig.

Deon Meyer tref met Koors

’n Vriendin het my die boek in die hand gestop, met die woorde dat dit “anders” is as Deon Meyer se kenmerkende verhale. Ek was aanvanklik geïntimideer deur die volume, maar ek het baie vinnig besef dat hierdie ervare skrywer presies weet hoe om vir my as leser, vas te vang en voort te stu deur die verhaal. Die slim gebruik van kort grepe uit verskillende rolspelers se belewenisse, afgewissel met vertelling of beskrywings; oor die algemeen kort hoofstukke; dit dra alles daartoe by dat die boek gemaklik lees. Soveel so, dat dit met moeite neergesit is, en dan net wanneer dit nie anders kon nie!

Die storielyn het my herinner aan Neville Schute se “On the beach” en “I am legend”: raaiselagtig, onvoorspelbaar en uiters naelkouend boeiend. Ek moes Hennie Flaai se ondervinding met die vierhonderd kilogram saad, die brandstof en die beeste opsluit voorlees vir my man en dogter. Op ’n punt kon ek beswaarlik die woorde uitmaak omdat die situasie so raak geskets word dat ek huil van die lag, net om ‘n paragraaf of wat later weer te sukkel, hierdie keer omdat ek huil van aandoening. Dit is altyd vir my ‘n teken van uitstekende skryfwerk, wanneer dit my so vinnig deur emosies kan neem.

‘n Skrywer stel homself uiteraard bloot aan die interpretasies van sy lesers; elke leser mag dalk iets in die storie inlees wat nie noodwendig deur die skrywer beoog was nie, maar dit verleen diepe en wydte aan ‘n skrywer se werk. Ek het in die onderskeie rolspelers waaraan baie blootstelling gegee is, bepaalde tipes van mense herken. Ek dink die karakters is besonder goed gekies om hierdie verskeidenheid interessant en relevant te hou, met genoeg konflik en onderstrominge om te sorg dat die leser enduit betrokke bly die verhaal se ontknoping.

Inderdaad heeltemal anders, en loshande die Deon Meyer wat ek die meeste geniet het.