Vergeet van reëls

Amelie bevind haarself na twaalf jaar in die geselskap van die destydse student met wie sy in ’n onbesonne oomblik getrou het. Sy dring aan op ’n stel reëls wat veronderstel is om haar hart te beskerm. Ons weet egter wat met reëls gebeur: hulle word verbreek! Met ingrypende gevolge.

Gelukkig het Dina Botha nie haar eie reël, naamlik om mense weer (of by herhaling) te laat glo in liefde, verbreek met hierdie nuwe Romanza nie. Die basiese plot is sekerlik nie honderd persent uniek nie, maar haar hantering daarvan is uitstekend, met ’n paar interessante kinkels. Die twee sterk hoofkarakters is uiters geloofwaardig en konsekwent in hulle optrede, en die dialoog is puik.

Ek wil ook vir Lisa Immelman komplimenteer met die keuse van die voorbladmeisie. Ek kan vir Amelie beslis daarin sien, met “donkerrooi hare… so krullerig dat dit onmoontlik is om te sê of dit deurmekaar is of nie.” (bl. 11)

Knapgedaan, Dina Botha. Ek dink ek het, vir nou, weer ’n nuwe gunsteling-held gevind in Daniël Retief.

Koop die gedrukte boek hier

Koop die E-boek hier

Donkie se lang pad dorp toe

Wanneer ek genres afwissel, is dit altyd lekker om ook ‘n kinderboek in te sluit. Ek was al opgewonde oor Wendy Maartens se nuutste boek nog voordat ek dit oopgemaak en begin lees het. Die voorblad is uitmuntend geillustreer, en dieselfde kunstigheid is dwarsdeur die boek te sien. Gelukwense aan Shayna Olivier vir haar knap werk. Die glansbladsye laat die illustrasies nog meer tot hulle reg kom.

Daar bly maar iets magies aan die woorde: “Eendag lank gelede…” Dit is dan ook hoe elkeen van die twintig fabels ingelei word, met ’n gevatte kwalifikasie, soos, “voordat boontjie sy loontjie gekry het” of “toe kraaie nog in kerktorings gebly het”.

Die stories vloei baie maklik en die morele les wat telkens oorgedra word, is duidelik genoeg vir selfs kleiner maats om te begryp. ’n Wye verskeidenheid onderwerpe word gedek, soos boeliegedrag, trots, onbedagsaamheid en vrees.

Ek hou ook van die lengte van die stories, bondig genoeg om die aandag enduit te hou vir voorlees. Vir effens ouer kinders wat al self lees, is dit eweneens nie so lank dat dit die kind gaan moedeloos maak nie, maar tog ’n goeie leesles bied.

Dit is ’n pragtige boek wat ’n gawe kersgeskenk kan uitmaak, indien jy dit so lank kan wegsteek.

Die boek word uitgegee deur Lapa, en die gedrukte boek kan hier bestel word

Bestel die E-boek hier

Liefde vir ’n feniks

Om die antagonis van ’n vorige boek te gebruik as ’n heldin in ’n opvolgende Romanza, is nogal ambisieus. Ek hou ernstig boek van die kwaad, en Anja moes gevolglik hard werk om my guns te verdien. Dit nou nadat sy in Anna se man baie moeiliheid veroorsaak het. Anja is deeglik bewus van haar alter ego, die feniks, wat sonder veel rede kan verrys, maar sy kies om haar waarskuwende binnestemmetjie meestal te ignoreer.

Martin, wat sy hart met die eerste oogopslag op Anja verloor het en gruwelik afgejak is, beland saam met haar op ’n toer in Thailand. Ek het ongelukkig gesukkel om my stryk te kry met die lees, want my kop wou opsluit die vorige detail herroep. Ek kon nie besluit of daar te min of te veel verwysings na die vorige boek gegee word nie.

’n Pluspunt is dat die storielyn nie ’n reisgids vir Thailand is nie. Die verwysings na byvoorbeeld die omgewing en kos, is mooi met die storie verweef sonder om te oorheers. Die dinamika binne ’n toergroep is ook goed hanteer en is realisties.

Bestel die gedrukte boek hier

Bestek die E-boek hier

Die geheime lewe van Gita

“Gita Bruwer: alleen. Bloot omdat dit eenvoudig is.” (bl. 9). Só word die hoofkarakter aan die leser voorgestel, ’n vryskutjoernalis wat solo leef en niemand in haar spasie verwelkom nie. Klink heel ongekompliseerd, totdat die mantels waaragter sy skuil een vir een afgeskil word. Dit is wanneer jy agterkom dat gekompliseerde en diepgewortlede emosies die rede is vir die fasade wat sy in plek hou rondom haarself. Nie eers haar familie, bestaande uit haar ma, stiefpa en stiefsuster, kry inkomplek nie.

Dit is egter wanneer sy in haar rol as deeltydse kelnerin paaie kruis met tjelloman, Darius en sy bikerbroer, Brian, wat haar voorspelbare lewe effens op sy kop gekeer word. Namate die storielyn vorder, het ek meer emosioneel betrokke geraak by Gita en haar soektog na antwoorde. Hoekom was sy nie genoeg was vir haar biologiese pa nie? Hoekom is voorkoms vir haar ma so belangrik? Hoe werk vergifnis en boetedoening?

Die geheime lewe van Gita, wat waarskynlik bemark kan word as ligte vrouefiksie, het my diep geraak, veral die tweede helfte van die boek. Daar is diepsinnige uitsprake wat ek wil merk, weer en weer lees en bedink, soos “Ek wou hom iets gun wat nie myne was om te gee nie.” (bl. 278) Dit is ’n boek wat ’n wye verskeidenheid van verhoudings ontleed en die leser laat met genoeg om aan te herkou.

Uitgegee deur Lapa. Bestel die E-Boek hier

Koop die gedrukte boek hier

Iets in die drinkwater?

In ons gesin het ons ’n gesegde wat jy waarskynlik nie in ’n gids vir idiome gaan aantref nie. Maar as jy opmerk dat daar seker iets in die drinkwater was, weet almal dat jy van mening is dat iemand vreemd optree. Hetsy ongedurig, of onvoorspelbaar of hoé ook al.

Daarom dat ek vandag gewonder het oor die drinkwater. Om vir twee dae in ’n ry, sonder dwang of aanmoediging, ‘n gebak aan te durf, is nie heeltemal standaard optrede nie.

’n Ou gunsteling van Carmen Niehaus, haar Twaalf-minute-skons het my nog net eenmaal (wat ek kan of wil onthou!) in die steek gelaat. Vandag was gelukkig nie ’n herhaling van daardie rooibloosdag nie. Goudbruin, nie te bros of te hard nie. Sommer net lekker saam met gerasperde kaas, konfyt, stroop, selfs Marmite vir die man van die huis.

Ek voorspel dat die drinkwater môre heeltemal in orde gaan wees. Genoeg is nou eers genoeg!

’n Rede om te bak

Besluit ek toe vanoggend om ’n piesangbrood te bak, sommer omdat ’n ou skoolvriendin vandag verjaar. Verkondig dit toe ook so op ons skoolmaters se Whatsapp groepie. My ononderhandelbare eerlikheid noop my egter onmiddellik om te erken dat dit eintlik is omdat die piesangs oorryp is.

Daarna het ek ’n rede gesoek om beskuit te bak. Waarom? Ek is nie besonder lief vir bak en brou nie. Die eenvoudige en eerlike antwoord is dat die beskuitblik weer leeg is. En die oond is in elk geval warm.

Die doenigheid in die kombuis gee my toe ook genoegsame geleentheid om ’n ou grief van my weer op te rakel, so by my selwers. Ek het dit naamlik teen ontwerpers wat dalk nooit die effektiewiteit van hulle skeppings mooi bedink nie. My getroue elektriese handklitser het na, seker meer as veertig jaar, besluit dat hy moeg is. Kry ek toe ’n spoggerige nuwe model, maar ai… Ek is oortuig dat die ontwerper nog nooit ’n bak vol nat bestanddele probeer klits het nie. Dit spat die wêreld vol.

Maar die piesangbrood koel af en die beskuit droog uit. Genoegsame rede om ’n latte te geniet en ’n paar woorde neer te pen.

’n Palet vol vreugde

My onlangse stelling dat nuwe dagstukkieboeke tans die een na die ander die lig sien, is weereens korrek bewys met die bekendstelling van Aletté-Johanni Winckler se bydrae, getiteld ’n Palet vol vreugde. Die eerste oogopslag is inderdaad “vreugdevol”, ’n uitsonderlike foto van die skrywer, wat duidelik tuis is voor die kamera.

Daar is sekere standaard kenmerke van dagstukkieboeke, wat ook waar is van hierdie een. Elke inskrywing haal ’n teksvers aan, het ’n toepaslike opskrif, gevolg deur die geskrewe gedagte vir daardie dag. Die gewone gebed ontbreek hier. In die plek daarvan het die skrywer ruimte gelaat om notas te maak of gedagtes neer te pen vir latere verwysing.

Die uitdaging aan ’n skrywer is om benewens die gewone, iets uniek en onderskeidend na die tafel te bring. In die geval van Palet, het die skrywer verskeie vroue genader en aan hulle onderwerpe gegee met die versoek om hulle eerste gedagte daaroor, met haar te deel. Hierdie bydraes van vroue van verskillende ouderdomme en omstandighede, verleen ekstra dimensie aan die boek. Verder is elke inskrywing ook voorsien van ’n tema. ’n Vinnige oorsig wys dat sake soos die gesin, ma-wees, seks, finansies, gewig, kompetisie, pornografie, die orde in die gesin en nog vele ander tersaaklike onderwerpe, aandag kry.

Volbladfoto’s van die skrywer aan die begin van elke maand, is ook nie standaard by hierdie boeke nie. Om saam te vat, kan ek dus hierdie boek aanbeveel indien jy iets soek wat net so ’n ietsie ekstra het, uit die hart van vroue, spesiaal vir vroue.

’n Palet vol vreugde word uitgegee deur Lux Verbi, druknaam van NB Uitgewers.

Die mooiste stories van Helena Lochner

Helena Lochner is al in dieselfde asem genoem as die beroemde Hans Christian Andersen, vanweë die rykdom van fantasie wat sy neergepen het vir kinders. Sy het baanbrekerswerk gedoen in Afrikaanse kinderlektuur sedert 1931.

Elsabe Steenberg skryf in die Suid-Afrikaanse Biografiese woordeboek dat die verhale wat Lochner geskryf het, fantasieverhale is, eerder as egte sprokies. Myns insiens doen dit nietemin geen afbreuk aan die bekoring wat die stories deur die jare behou het nie. Die gewildheid word geillustreer deur die feit dat hierdie bundel met haar mooiste stories reeds die derde hersiene uitgawe beleef in 2021. Dit terwyl daar geen tekort is aan moderne kinderverhale in die mark nie. Die nuwe uitgawe spog met moderne, volkleur illustrasies deur Toby Newsome, en is ’n pragtige produk met glansblaaie en gemaklike lettertipe vir lekker lees.

Daar is ’n nuwe geslag lesertjies wat dalk nou vir die eerste maal gaan kennis maak met Ou tante Langtand, Ou meneer Springer of Na die maan op ’n haan, en ’n geslag ouers en grootouers wat ván die tydlose stories gaan onthou en opnuut geniet.

Die mooiste stories van Helena Lochner is saamgestel deur Leoni Hofmeyr, en is aanlyn of in goeie boekwinkels te vind. Dit word uitgegee deur Human & Rousseau, ’n druknaam van NB Uitgewers.

Man in die maan

Draaiboekskrywer en filmmaker, Etienne Fourie, se debuutroman het ’n interessante aanloop gehad. Man in die maan was aanvanklik geskryf as ’n draaiboek en later as ’n roman, maar in Engels. Melt Sieberhagen het in oorleg met die skrywer, gesorg vir die Afrikaans, in welke formaat dit uiteindelik die lig gesien het. Probeer jy dit in ’n genre vaspen, gaan dit ook nie maklik nie. Dit het elemente van die apokaliptiese, van wetenskapfiksie en die magiese. Daar is spanning, humor, kultusbedrywighede, selfs moord. Jaco Jacobs beskryf dit as “genotvol” en die skrywer self verwys daarna as drama-komedie.

In ’n boekgesprek met die skrywer, maak Jaco Jacobs die stelling dat die storie ‘n Stephen King-gevoel het, en hy verwys spesifiek na Under the dome. Ek wil saamstem, ook met die skrywer se stelling dat die wetenskapfiksie aspek ’n verskoning is om karakters sekere dinge te laat doen.

In 2008 tref ’n asteroïed die maan, die begin van die Einde. Die inwoners van Dennehoop, soos ons hulle leer ken in 2022, is ’n interessante versameling van unieke karakters, wat almal leef onder die aanslag van gereelde maanstortings. Dit sorg vir verrassende wendings, dwase optredes, vermiste persone, spanning en komiese situasies.

Die storielyn is verdeel in sewentien hoofstukke, elkeen op sy beurt onderverdeel in korter dele wat die verhaal voortstu en dit moeilik maak om neer te sit. Die taal is kreatief, soos “institusionele dekor (wat) ’n groot gelykmaker is.” (bl. 6). Aan die einde van Hoofstuk 17, wat soos die eerste hoofstuk heel gepas die titel dra van DIE EINDE, het ek die gevoel gekry dat ek weer vóór moet begin; dat ‘n herlees ’n paar dinge gaan laat uitspring wat ek dalk misgekyk het.

Die buitengewone voorblad, waarvoor die skrywer self die krediet moet kry, trek aanvanklik die aandag. Daarna sorg die “vreemde dinge” wat mense op geleende tyd doen vir die res.

Man in die maan is uitgegee deur Tafelberg, ’n druknaam van NB Uitgewers.

Die ompad terug

Die geestelike fiksie romans, Papierblomme en Onthou my, vertel die redelik rampspoedige lewensverhaal van Janine Scheepers. Die ompad terug, die derde aflewering in die reeks, vind haar ver van die Weskus en van Bennie Kowalski, die liefde van haar lewe. Wat geblyk het die onvermydelike uitweg te wees vir Janine en die dogtertjies, naamlik om saam met Jessie Johannesburg toe te verhuis, is toe nie sonder uitdagings nie. Die meenthuisie wat hulle huur is nie wat die foto’s beloof het nie, sy is sonder vervoer en sy moet huishou en kinders versorg terwyl Jessie lang ure werk om die pot aan die kook te hou.

Die kennismaking met die eienaar van die kompleks, het ’n duidelike gevoel van onheil by my laat ontstaan. Ek wil niks van die storielyn verklap nie, maar ek wil tog die mening uitspreek dat die potensiaal geskep was vir die skrywer om sommige van haar lesers, myself ingesluit, te vervreem as Janine weereens dwase besluite sou neem. Die teendeel gebeur egter. Sy wend haar ernstig na die Here en bely haar foute en ongehoorsaamheid. “Dis sy wat die pad byster geraak het en haar nou op hierdie lang omweg bevind, sy wat verdwaal het, nie Jessie of Bennie of die kinders nie.” (Bl. 159)

Die kwessie van egskeiding, wat vir gelowiges ’n krisis is, is ingelyks vir Janine ’n moeilike saak, finansieël asook geestelik. Sy het ook stryd daarmee om vir Greg te vergewe en om haar afhanklikheid van Jessie te aanvaar.

Uiteindelik besef Janine dat die ou paaie wat Ouma Leen en Oupa Koen geloop het, die antwoord is. By ’n belangrike draaipunt in die storielyn, erken Janine hoe afhanklikheid sy van die Here is. Hoe nodig dit is om Hom te soek. “Iewers bokant die plafon, bokant die dak, hang God vannag sy sterre op, glimlag Hy oor sy mense, oor hulle wat opkyk.” (bl. 160) Met die vele sielewroegings van die hoofkarakter dra die skrywer geestelike waarhede oor sonder om in prekerigheid te verval. Hoewel die storielyn dwarsdeur die drie boeke ietwat somber is, is hier ‘n welkome hoopvolle einde.

Die reeks is uitgegee deur Lux Verbi, ’n druknaam van NB Uitgewers, en is aanlyn en by goeie boekwinkels te koop.