Leef lig

Sonder omhaal van woorde, op die man af, rig Jaco Strydom in sy nuwe boek, Leef lig, ’n rits uitdagings aan elkeen wat beweer dat hy of sy vir Jesus volg. Ilze Salzwedel maak die volgende stelling: “’n Boek wat mens winduit slaan én inspireer om anders na jouself en geloof en Christenwees te kyk.” Ek stem saam, een honderd persent. Hoewel die skryfstyl gemaklik is en die aanbieding logies en goed gekonstrueer, kom lê die boodskap swaar op ’n mens se hart en sal jy weer en weer moet teruggaan na die oënskynlik eenvoudige beginsels om die volle implikasie daarvan na behore te verteer.

Die skrywer behandel vyf gewoontes wat in die vroeë kerk gevolg is. Sy stellings is skrifgefundeer en word verder ondersteun deur ’n rits tersaaklike aanhalings van bekendes soos William Barclay, Theodore Roosevelt, Kurt Vonnegut, George Bernard Shaw, Henri Nouwen en andere.

Nadat elkeen van die vyf beginsels goed deurgetrap is, volstaan die skrywer met ’n belangrike stelling aangaande geestelike groei, wat beter gewoontes voorveronderstel: “As dit maklik was, het almal dit gedoen.” (bl 175). Daarmee laat hy die leser om na te dink, en daag hy elkeen uit om te begin “doen”, al gaan dit kos om bagasie af te lê.

Leef lig word uitgegee deur Lux Verbi en is in boekwinkels en aanlyn beskikbaar. Jy kan ook vir Jaco volg op Facebook en direk by hom bestel.

Toekomsmens

By gebrek aan ’n beter beskrywing, wil ek myself ’n ongeduldige leser noem wat betref die fisiese belewenis van ’n boek. Ek hou van papierboeke en ek hou daarvan om vordering te sien. Dus was die klein lettertipe en die groot bladsye van Toekomsmens nogal ’n uitdaging. Vordering was beslis nie opvallend nie; veral nie aan die begin nie. Voeg daarby ’n genre waarmee ek glad nie bekend is nie, en daar is bepaalde risiko.

Die feit dat ek ’n groot Isa Konrad-aanhanger is, tesame met die trant van die boek wat van meets af aan intens geboei het, het egter gemaak dat neersit nie ’n opsie was nie. Baie gou het die wedervaringe van Kel de Jong, programmeerder vir die Nasionale Intelligensieburo van die Nuwe Republiek gesorg dat ek elke moontlike minuut gelees het.

Die leser maak kennis met die Nuwe Orde, die Veiligheidsmag, die Waaksaamheidkomitee en die Raad van twaalf, soos dit daar uitsien op 20 April 2057, die dag waarop dinge onherroeplik verander vir Kel, en ook vir sy suster, Adri, ‘n verledemens in sy sorg. Die skrywer verweef baie vernuftig die apokaliptiese 2057 met die huidige en sover terug as die 1940’s en die Tweede Wêreldoorlog. Dit kos gedoen te word! Mens lees dikwels van liefde oor kleur- en kultuurgrense heen, maar liefde oor tydsgrense is ’n redelik unieke konsep en waarskynlik nog nie in Afrikaans gedoen nie.

Die kontras tussen die verskrikking van spioenasie, oorlog, ontbering en bomaanvalle aan die een hand en die bittersoet verhouding wat ontstaan tussen Kel en Agnes aan die ander kant, ruk ’n mens aan die hart. Hoewel ek van kunsmatige intelligensie, prototipes en derglike elemente van wetenskapfiksie nie veel begryp nie, is daar genoeg “menslikheid” na my smaak. Ek het ook ’n korrelasie getrek tussen sekere aspekte van eindtydvoorspellings soos in Openbaring geskets, hoewel ek geensins beweer dat dit so beplan was deur die skrywer nie. Hierdie onvergeetlike verhaal verdien ’n dawerende vyf sterre.

Koop die E-Boek hier

Bestel die papierboek by Lapa Uitgewers by onderstaande skakel:

24 Stories

Die Chris Barnard-prys vir kortverhale het ten doel om aan beginnerskrywers die geleentheid te gee om hulle werk in druk te sien. Dit is besonder waardevol aangesien die geleenthede om kortverhale gepubliseer te kry, deesdae selfs meer beperk is as voorheen.

Zalman S. Davis van Minimal Press het hande gevat met Die Chris Barnard-prys, beoordelaars en geaffilieerde instansies, om wenverhale van 2020 te identifiseer en tesame met nog een en twintig verdienstelike verhale in ’n bundel te publiseer. Beide Afrikaanse en Engelse verhale het in aanmerking gekom. Die wenverhaal, Stargazing, was vir my besonder treffend en ’n waardige wenner na my mening.

Daar is uiteenlopende temas aangeraak. Oor die algemeen was die verhale vir my redelik somber, hoewel dit beslis voldoen aan die wenresep van onverwagte en dikwels skokkende uitkomste in kortkuns. Zalman S. Davis maak die volgende stelling in die voorwoord: “Kortverhaalbundels soos dié is ’n kosbare belegging in taal, kreatiwiteit en die Suid-Afrikaanse kultuurerfenis. Lesers se aandeel in so ’n projek is onontbeerlik want ’n verhaal bestaan nie voor dit gelees is nie.”

Op Amazon is ’n Kindle weergawe te koop, of bestel by Minimal Press die papierboek

Soldaat

Ek kyk nie Binnelanders nie en die popgroep ADAM het grootliks by my verby gegaan. Met die uitsondering natuurlik van die groot treffer, Ek sal oorlog vir jou maak! Dus is ek seker nie die aangewese persoon om ’n indruk te waag oor Reynardt Hugo se storie nie. Of dalk juis … Ek het immers geen vooropgestel idees oor die persoon agter dokter Tertius Jonker nie.

Wat my opgeval het, is die eerlikheid waarmee Reynardt Hugo sy lewe neergepen het. Hoe, in retrospek, hy die onderskeie rolspelers in sy verhaal in perspektief sien. Die aftakelende gevolg van drankmisbruik is veral baie hartseer. Ook die feit dat dit binne gesinsverband ’n gevaarlike voorbeeld stel aan beïnvloedbare kinders.

As ek lees van drank, dagga, pornografie, onsedelikheid en derglike dwalings, is dit moeilik om te begryp hoe ’n persoon in so ’n afwaartse spiraal vasgevang kan word. Voeg daarby ’n ernstige, maar behandelbare diagnose, en die volle omvang van die uitdagings wat die skrywer moes oorkom, tref jou tussen die oë.

Die epiloog is ‘n kragtige getuienis van die verskil wat die Here gemaak het in sy lewe. Hoe hy, met die genade van die Here verander het in ’n soldaat vir Christus. Hy deel ’n paar praktiese lewenslesse wat sin maak, selfs as jy nie uit ’n gebroke plek kom nie. Hy deel ook graag waarskuwings en riglyne met kinders en jongmense. “Nou is my beurt om terug te ploeg in die wêreld en die mense rondom my.” (Bl. 186)

Hoewel Soldaat nie ligte leesstof is nie en ongemaklike sake hanteer, lees dit nie moeilik nie. Dit is hoopvol, maar tog realisties. Die foto’s is baie spesiaal en help die leser om met die karakters te identifiseer. Hierdie splinternuwe boek is nou op rakke en aanlyn beskikbaar. Uitgegee deur Lux Verbi.

Helena Hugo se Derde keur

Helena Hugo is ‘n deurwinterde skrywer wat al sedert 1980 publiseer. ‘n Bundel met twee van haar ouer liefdesverhale (2007/2008) is in 2020 deur Jasmyn, ‘n druknaam van NB Uitgewers, gepubliseer.

Beide verhale speel af teen ‘n mediese agtergrond, met onderskeidelik ‘n verpleegster en ‘n dokter wat spesialiseer in narkose, as heldin. ‘n Verdere ooreenkoms vanuit my perspektief, is dat die verhale baie fokus op die heldin se bewondering vir, en twyfel oor ’n dokter waarmee sy saamwerk. Dit het vir my gevoel asof daar te min woorde afgestaan word vir die afloop ná die onderskeie krisismomente, terwyl die verhale dan juis op hulle interessantste is. In Alinda se lampie is dit die gedeelte nadat dr Danie Hartogh is onguns raak by ‘n invloedryke en gevaarlike familie. Alinda se lampie verdien pluspunte vir die feite oor die lewe, geloof en kultuur in ’n Arabiese land, wat soomloos verweef word met die storielyn, en sonder om soos ’n reisjoernaal of lesing te lees.

‘n Goeie spanninglyn ontwikkel in Narkose vir die hart, en ‘n dramatiese wending of twee gee die storie meer trefkrag as bloot die heldeverering wat Saranie het vir die chirurg dr Franz Strauss.

Aanhangers van Helena Hugo, en liefdesverhaallesers, kan gerus hierdie bundel opsoek, aanlyn of by goeie boekwinkels.

Geraamtes dra nie klere nie

Die buitegewone titel het aanvanklik my aandag getrek toe ek dit ’n tyd gelede in ’n boekwinkel raakloop. Dit, tesame met die feit dat ek toe reeds bekend was met verskeie suksesvolle titels uit Jan Vermeulen se pen. Met die 2021 Leesuitdaging van Lekkerleesboekrak, was Geraamtes dra nie klere nie, ’n goeie kandidaat vir #24 van die uitdaging.

Hierdie is ‘n veelbekroonde jeugroman, uitgegee deur Tafelberg. Dit verwerf:

Sanlamprys vir jeuglektuur: goud (2000)
M.E.R.-prys vir jeuglektuur (2000)
Scheepersprys vir jeugliteratuur (2001)
ATKV-kinderboektoekenning (2002)

Die hoofkarakter, Claudette, se optrede en denkwyse was so impulsief en naïef, dat ek myself gedurig moes herinner dat sy net twaalf jaar oud is. ’n Interessante keuse, want dit is eintlik ’n baie swaar tema wat handel met die korrupsie, misdaad en geweld aan weerskante van die rasseskeidslyn. Die vernietigende effek daarvan op gesinne en individue laat my swaar sluk, want dit is steeds relevant.

Die storie word bemark as synde vir 14 plussers, maar moenie verbaas wees as selfs volwassenes geskok gaan word deur die storielyn nie, of ten minste stof tot nadenke kry nie. Hoewel dit reeds verskeie drukke beleef het, is dit steeds beskikbaar by boekwinkels en aanlyn.

Noorman

Ek het nogal gewonder oor wat ’n derde aflewering in die Strandveldreeks kan oplewer, en was verras oor die vernuftige wyse waarop die leser teruggevoer word na die tyd vóór Maryna en Hanna, wat in Die dooies leef verhaal is. Noorman skop af in die tyd tussen die twee wêreldoorloë. Die verhaal van Jac, die Neethlings, Louisa en Anne strek dan oor baie jare en baie gebeurtenisse, tot in 2018. Hoewel die leser voorkennis het van sommige feite uit die eerste twee boeke, is daar geen onnodige herhaling nie.

Die karakterisering sluit perfek aan by die eerste boek. Die manlike hoofkarakter is steeds ’n hardekop wat moeilik ’n ander se standpunt insien, maar vir wie mens tog respek kry, al het hy my die harnas in gejaag aan die begin. Maria is ’n antagonis by uitnemendheid, wat min ontsien. Nie ’n ligte stuk leesstof nie. Inteendeel, dit laat ’n mens sidder oor diskriminasie gesien vanuit die oogpunt van die benadeeldes, nie net wat betref rasse in Suid-Afrika nie, maar ook die lot van Jode wêreldwyd.

Ek het die ou weergawes, maar dit is goeie nuus dat Die lanternswaaier en Die dooies leef nuut uitgegee is, vir diegene wat nou eers met die romans van SD Fourie kennis maak. Saam met Noorman vorm dit ’n trilogie wat ‘n permanente plek op my boekrak verdien.

Pharos se hersiene Tesourus van Afrikaans

Wanneer ’n boek met die omvang van hierdie tesourus op jou lessenaar beland, kan dit uiters intimiderend wees. Twee en dertig inleidende bladsye, en nege honderd twee en negentig bladsye gevul met woorde, om presies te wees. Gelukkig sorg ‘n gebruikersleidingoorsig, ’n inhoudsopgawe en ’n klassifikasieplan vir die 855 betekenisvelde dat die gebruiker maklik ’n woord gaan opspoor. Om die proses verder te vergemaklik, is daar ook ’n alfabetiese lys van woorde aan die einde van die woordeboek met verwysing na die tesourusartikel waarin die woord voorkom.

Wat onderskei ’n tesourus van ’n verklarende woordeboek? Laasgenoemde lys woorde in alfabetiese volgorde, met die sogenaamde leksikale items: woorde, uitdrukkings en frases. Die woorde word op grond van hulle betekenisse saam groepeer. ’n Tesourus aan die ander hand, het juis nié ’n alfabetiese aanbieding nie. In ‘n persverklaring, som NB Uitgewers die kenmerke van die Pharos Tesourus op, synde, en ek haal aan:

📙 Meer as 140 000 inskrywings word in 855 betekenisvelde gerangskik.
📙 Verwante woorde en uitdrukkings word in elkeen van hierdie betekenisvelde opgeneem.
📙 Ontsluiting van nuanseverskille tussen sinonieme, byna sinonieme, en teenoorgesteldes.
📙 Oorkoepelende terme en woorde wat betekenisverhoudinge uitwys, bv. woorde wat verwys na die onderdele van ‘n saak en woorde wat verwys na die persoon wat ‘n bepaalde handeling uitvoer.
📙 Spreekwoorde en ander vaste uitdrukkings wat met bepaalde konsepte geassosieer word.
📙 ‘n Uitgebreide indeks.
📙 Handige kruisverwysings en gebruiketikette.

Wat ek besonder handig vind, is die gebruiksetikette wat in hakies en kursief gedruk, na woorde aangebring is. Dit dui byvoorbeeld aan of ’n woord verouderd is, rassisties, taboe, formeel, minder gebruiklik ens.

Die tesourus is ’n waardevolle bron vir elkeen wat erns maak met sy taal. Om die korrekte woord te vind binne ’n bepaalde konteks, verhoog die gehalte van skryfwerk oor die algemeen en daarmee saam effektiewe kommunikasie in ’n inligtingsgedrewe wêreld.

Die hersiene 2021 Tesourus van Afrikaans deur L.G. de Stadler en A. de Stadler is beskikbaar by goeie boek- en skryfbehoeftewinkels en is ook op PharosAanlyn en verskeie ander aanlyn platforms beskikbaar.

Die dooies leef

Toe ek begin lees aan hierdie roman, Die lanternswaaier se opvolg, het ek gewonder waarom die skrywer nie ’n stamboomskets saam met die kaart geplaas het nie. Dit sou help om tred te hou met die groot hoeveelheid karakters. Baie gou het ek agtergekom waarom dit nie kon werk nie, juis omdat die navors van familielyne, en die soeke na identiteit die storie ten diepste onderlê. Die “dooies” van Die Lanternswaaier word as’t ware lewend in hierdie tweede aflewering van die Lourense, die Uyse en die MacFarlanes.

Twee tydperke, die eerste beginnende in 1895 en die tweede wat in 2011 afskop, word meesterlik vervleg en volg die verloop van die lewens van drie vroulike hoofkarakters, Sophie Lourens, Maryna Lourens en Hanna Bagiano.

Dit is boeiende leesstof met oorgenoeg verrassende openbarings en intriges. Groot stukke geskiedenis vorm die basis vir die fiktiewe verhaal wat SD Fourie met soveel oortuiging aanbied dat mens byna verwag om vandag nog die nageslag van die karakters in die Strandveld te vind.

Ek het byna oorhaastig gelees aan die boek, deels om die raaisels waarmee Hanna moet deel, opgelos te kry en deels omdat ek skaars kon wag om met Noorman te begin. Die Strandveld trilogie gaan beslis op my rak bly, en weer in die toekoms herlees word. Dit verdien volpunte!

Laaste lewe

Grafiese romans in Afrikaans, en boonop geoormerk vir tieners, is ’n rariteit. Fanie Viljoen het met Laaste Lewe ’n leemte in die mark kom vul en dit is perfek om seuns aan die lees te kry. Die illustrasies deur Daniël Hugo het soveel detail dat dit die storielyn perfek aanvul.

Gebaseer op Fanie Viljoen se novelle, The last time I died, wat in 2016 deur Ransom Publishing uitgegee is, vertel dié prenteboek die storie van ’n spesiale seun wat sewe lewens het. Ses is opgebruik en met net een lewe oor, het hy een kans om met Die Swart Kraai af te reken en sy pa se dood te wreek. Hy vind ’n bondgenoot in die pragtige Claire, wat hom byna begrawe het.

Die grafiese roman word deur Lapa uitgegee, en kan hier bestel word. Ook as E-Boek beskikbaar.